1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2 The Origins of Economic Theory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.2 Mercantilism . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2.3 Physiocracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2.3.1 Fundamental Physiocratic Principles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
2.3.2 The Tableau Economique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.3.3 The Tableau Economique as an Input–Output Model . . . . . . . 13
2.3.4 The Single-Tax Scheme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2.4 Summary and Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
3 Adam Smith’s Wealth of Nations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
3.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
3.2 The Theory of Moral Sentiments . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
3.3 The Market Mechanism . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
3.4 The Theory of Value . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
3.5 The Making of Economic Science . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
3.6 Smith’s Model of Economic Growth . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
3.7 The Falling Rate of Profit and the Stationary Economy . . . . . . . . . . . 37
3.8 The Stationary Economy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
3.8.1 Productive and Non-Productive Labour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
3.8.2 General Statements on Taxation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
3.9 On Public Debt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
3.10 Summary and Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Appendix: The Labour Commanded Theory of Value . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
v
4 David Ricardo’s Principles of Political Economy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
4.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
4.2 The Theory of (Exchange) Value . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
4.2.1 Modifications due to Unequal Capital–Labour Ratios . . . . . . 61
4.2.2 Modifications due to Changes in Distribution . . . . . . . . . . . . . . 62
4.2.3 Modifications due to Unequal Turnover Times . . . . . . . . . . . . . 63
4.3 The Rate of Profit in the Long Run and the Stationary State . . . . . . 65
4.4 The Principle of Comparative Advantage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
4.5 On the Question of Machinery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
4.6 Ricardo’s Theory of Taxation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
4.7 Ricardo on Public Debt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
4.8 Concluding Remarks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
5 Karl Marx’s Das Kapital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
5.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
5.2 Commodity Production and Value . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
5.3 Concrete and Abstract Labour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
5.4 Socially Necessary Labour Time . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
5.5 The Law of Value in Marx . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
5.6 Money and Price . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
5.7 Surplus Value and Profit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
5.8 Marx’s Theory of Money . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
5.8.1 Convertible Paper Money . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
5.8.2 Non-convertible Paper Money . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
5.9 The Transformation Problem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
5.9.1 Marx’s Solution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
5.9.2 The Critique of von Bortkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
5.9.3 Shaikh’s Solution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
5.10 Marx on Competition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
5.10.1 Competition Between Industries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
5.10.2 Competition Within Industries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
5.10.3 Regulating Capitals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
5.11 The Falling Tendency of the Rate of Profit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
5.12 General Rate of Profit and Economic Crisis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
5.13 Summary and Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Appendix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
A1: The Mathematics of the Falling Rate of Profit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
A2: The Incremental Rate of Profit and its Components . . . . . . . . . . . . . 128
6 The Structure of Classical Theory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
6.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
6.2 The Long Period Method of Analysis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
6.2.1 Given Output . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
6.2.2 Given Technique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
vi Contents
6.2.3 Given Real Wage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
6.3 The Determination of the Level of Output,
or Say’s Law of Markets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
6.4 The Linear Model of Production . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
6.5 The Malthus–Ricardo Controversy on Say’s Law . . . . . . . . . . . . . . . . 143
6.6 Summary and Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Appendix A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
A.1 The Input–Ouput Analysis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
A.1.1 Price Determination . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
A.1.2 A Numerical Example . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
A.1.3 The Marxian Theory of Value and Direct Prices . . . . . . . . . . 153
A.1.4 Prices of Production . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
7 The Structure of the Neoclassical Theory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
7.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
7.2 The Silent Marginal Revolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
7.3 Salient Features of the Neoclassical Theory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
7.4 The Model of Pure Exchange Economy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
7.4.1 A Formal Presentation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
7.4.2 Walras Law . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
7.5 From Pure Exchange to Production . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
7.6 Summary and Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
8 Theory of Capital and Cambridge Controversies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
8.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
8.2 Production with Produced Means of Production . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
8.3 Production with Capital and the First Neoclassical Economists . . 190
8.4 Samuelson’s Surrogate Production Function . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
8.5 From the One-Commodity World to the Real Economy . . . . . . . . . 201
8.6 Wicksell Effects . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
8.7 Summary-Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
9 Between Competition and Monopoly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
9.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
9.2 Neoclassical Theory and Perfect Competition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
9.3 Economies of Scale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
9.4 Cost Curves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
9.5 Sraffa’s Critique of the Marshallian Theory of the Firm . . . . . . . . . 222
9.6 Model Differentiation: Robinson Vs. Chamberlin . . . . . . . . . . . . . . . . 225
9.7 The Rise and Fall of a Revolution . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
9.8 Summary and Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
Appendix A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
Full Cost Pricing of Hall and Hitch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241
Contents vii
10 Keynes’s General Theory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
10.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
10.2 The Principle of Effective Demand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245
10.3 The Income Determination Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
10.4 The Marginal Efficiency of Capital . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
10.4.1 The Falling MEC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252
10.5 The Liquidity Preference Theory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
10.5.1 Money Rate of Interest and Returns on Assets . . . . . . . . . . 260
10.6 The Effects of Wage Reduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263
10.7 Keynes on Economic Policy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
10.8 Summary and Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266
11 The Neoclassical Synthesis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
11.1 Introduction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
..............................